staw kolanowy

Zwyrodnienie stawu kolanowego polega na zaniku chrząstki stawowej powierzchni stawowej kości udowej, piszczelowej i rzepki. Pozbawione pokrycia chrząstką kości zaczynają trzeć o siebie nawzajem. Powstają dolegliwości bólowe. Również łąkotki ulegają degeneracji. W zaawansowanych przypadkach dochodzi często do zaniku więzadła krzyżowego przedniego. Wokół powierzchni stawowych zaczynają się tworzyć wyrośla kostne zwane osteofitami. Torebka stawowa ulega podrażnieniu i często przykurczeniu. Wyrośla kostne i przykurcz torebki stawowej i więzadeł odpowiedzialny jest za ograniczenie ruchu w stawie. Maź stawowa zmienia swoje właściwości nie zapewniając odpowiedniego smarowania i amortyzacji w stawie. Przy długotrwałej chorobie dochodzi do zaniku mięśni przyczepiających się wokół stawu kolanowego. Powoduje to osłabienie ruchu w stawie i pogorszenie stabilności stawu podczas obciążania.

Zmiany zwyrodnieniowe zwykle są znacznie bardziej nasilone po jednej stronie stawu. Dochodzi po tej stronie do zaniku chrząstki i później też kości, co doprowadza do zaburzenia osi stawu. Przy zwyrodnieniu po stronie przyśrodkowej dochodzi do szpotawości kolana, a przy zmianach po stronie bocznej do koślawości stawu.

W początkowej fazie choroby stosowane jest leczenie zachowawcze (nieoperacyjne). Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne zmniejszą ból i mogą poprawić ruchomość stawu. Wspomagająco stosowane mogą być leki wspomagające odżywienie chrząstki stawowej. Rehabilitacja w postaci ćwiczeń i fizykoterapii, pomaga utrzymać odpowiedni zakres ruchu w stawie i zapobiega zanikowi mięśni wokół stawu. Zastrzyki dostawowe z kwasu hialuronowego poprawiają właściwości płynu (mazi) stawowego. Wstrzyknięcia osocza bogatopłytkowego, również mogą przynieść czasową ulgę. Ograniczenie nadmiernej wagi ciała pomaga uniknąć nadmiernego obciążenia stawu. Kule czy laska inwalidzka pomagają odciążyć chory staw. Przy zaburzeniach osi stawu można stosować ortezy (stabilizatory), które odciążają zwyrodniałą część (przedział)

W miarę postępu choroby leczenie zachowawcze przestaje być skuteczne i wtedy jedyną metodą leczenia dającą szansę poprawy jest leczenie operacyjne. W mniej zaawansowanych stadiach choroby, z towarzyszącym uszkodzeniem łąkotki, ulgę może przynieść małoinwazyjne leczenie artoskopowe, polegające na wziernikowaniu stawu z użyciem kamery i naprawie mniejszych uszkodzeń. Przy zaburzeniu osi stawu, szczególnie u młodszych pacjentów, wykonywane są osteotomie, czyli przecięcie kości poniżej (lub rzadziej powyżej) stawu kolanowego, które mają wyrównać oś i odciążyć chory przedział stawu. W bardzo zaawansowanej postaci choroby leczenie operacyjne polega na wymianie chorego stawu na sztuczny, czyli założeniu endoprotezy.