staw biodrowy

Endoprotezy bezcementowe, mocowane bezpośrednio w kości. Panewka jest mocowana na wcisk (press-fit) lub wkręcana. Czasem dla poprawy stabilności panewka mocowana jest dodatkowo śrubami. Trzpień jest mocowany na zasadzie wklinowania w kanale kości udowej. Panewka składa się z czaszy metalowej i wkładki (polietylenowej lub ceramicznej). Trzpień zakończony jest stożkiem, na którym mocowana jest głowa (metalowa lub ceramiczna). Panewka i trzpień pokryte są warstwą porowatego tytanu, w którą przerasta kość, zapewniając stabilność połączenia implantu z kością. Czasem porowaty tytan pokryty jest dodatkowo warstwą hydroksyapatytu, mającym ułatwiać przerastanie kości. Endoprotezy bezcementowe zakładane są w przypadku dobrej jakości tkanki kostnej. U osób młodszych z bardzo dobrą jakością kości zakładane są protezy z tzw. krótkim trzpieniem (trzpień przynasadowy) umożliwiającym bardziej oszczędne wycięcie kości. Zaletą protez bezcementowych jest: 1) krótszy czas operacji, 2) większa oszczędność kości pacjenta, 3) większy wybór elementów ciernych (artykulacji), w tym, tych podlegających mniejszemu zużyciu. Wadą natomiast jest: 1) większe ryzyko migracji implantu w kości, 2) większe ryzyko złamań wokół implantu.

Endoprotezy cementowane, mocowane za pomocą cementu kostnego. Panewka jest najczęściej polietylenowa bezpośrednio cementowana w panewce kostnej. Trzpień metalowy jest cementowany w jamie szpikowej. Zaletą protez cementowanych jest: 1) pewne, pierwotne mocowanie w kości dające często lepszy wczesny efekt przeciwbólowy, 2) mniejsze ryzyko złamań wokół endoprotezy. Wadą natomiast jest: 1) możliwość pękania z czasem warstwy cementowej, 2) trudności w usunięciu warstwy cementu podczas wymiany zużytej czy obluzowanej endoprotezy. Czasem jeden element endoprotezy mocowany jest z użyciem cementu, a drugi bezcementowo. Jest to tzw. endoproteza hybrydowa.

Średnie wyniki leczenia z użyciem endoprotezy bezcementowej i cementowanej są podobne. Wybór rodzaju endoprotezy cementowanej czy bezcementowej zależy od stanu kości i aktywności pacjenta. U osób mniej aktywnych i ze słabą kością stosuje się raczej protezy cementowane. U osób bardziej aktywnych z mocniejszą kością raczej protezy bezcementowe.

Różne mogą być też powierzchnie cierne endoprotezy (artykulacja). Panewka lub wkładka panewki wykonana może być z polietylenu. Zaletą polietylenu jest większa elastyczność i amortyzacja. Wadą jest większa ścieralność, średnio ok. 0,1 – 0,2 mm na rok. Obecnie produkowany polietylen ma mniejszą ścieralność dzięki nowym technologiom np. stabilizacja polietylenu witaminą E. Wkładka ceramiczna ma znacznie mniejszą ścieralność. Wadą ceramiki jest jej kruchość i możliwość pęknięcia, bardzo mała elastyczność czy czasem słyszalne skrzypienie. Obecnie produkowana ceramika jest dużo bardziej odporna na pęknięcia niż dawniej.

Głowa endoprotezy może być wykonana z metalu lub z ceramiki. Głowa metalowa daje większe zużycie polietylenu. Czasem stosowane są głowy metalowe o podwyższonej gładkości w celu mniejszego zużycia polietylenu. Głowa ceramiczna daje mniejsze zużycie, ale jest większe ryzyko jej pęknięcia.